Chuyển động trên dòng nước là tài liệu được GiaiToan biên soạn, hướng dẫn chi tiết cho từng bài tập giúp các em học sinh luyện tập các dạng toán liên quan đến chuyển động xuôi dòng và ngược dòng. Qua đó giúp các em học sinh ôn tập, củng cố và nâng cao thêm kiến thức đã học trong chương trình Toán lớp 5, Mời các em học sinh và quý thầy cô cùng tham khảo chi tiết.

Tham khảo thêm:

• Bài toán chuyển động đều lớp 5
• Dạng toán chuyển động cùng chiều và gặp nhau
• Dạng toán chuyển động ngược chiều và gặp nhau

I. Phương pháp giải bài toán chuyển động trên dòng nước

Bài toán chuyển động trên dòng nước đước đặc trưng bởi các đại lượng sau:

+ Vận tốc của ca nô (hoặc thuyền, tàu, …) là vận tốc của thực của vật khi nước yên lặng.

+ Vận tốc dòng nước (hoặc vận tốc của bèo trôi).

→ Nếu vật chuyển động ngược dòng thì vật có lực cản của dòng nước.

→ Nếu vật chuyển động xuôi dòng thì vật có thêm vận tốc của dòng nước.

Một số công thức cần nhớ:

+ Vận tốc của vật = (vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng) : 2

+ Vận tốc dòng nước = (vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng) : 2

+ Vận tốc xuôi dòng = vận tốc của vật + vận tốc dòng nước

+ Vận tốc ngược dòng = vận tốc của vật – vận tốc dòng nước

+ Quãng đường = vận tốc xuôi dòng x thời gian xuôi dòng

+ Quãng đường = vận tốc ngược dòng x thời gian ngược dòng

+ Thời gian xuôi dòng = quãng đường : vận tốc xuôi dòng;

+ Thời gian ngược dòng dòng = quãng đường : vận tốc ngược dòng.

Ví dụ: Một ca nô đi từ bến A đến bến B với vận tốc xuôi dòng 40 km/giờ, lúc từ B về A ca nô đi với vận tốc ngược dòng 30km/giờ. Lúc 7 giờ 30 phút ca nô xuất phát từ bến A đến bến B lúc 8 giờ 30 phút, ngay lập tức quay về bến A. Hỏi ca nô về đến bến A vào lúc mấy giờ ?

Lời giải:

Thời gian ca nô xuôi dòng từ A đến B là:

8 giờ 30 phút – 7 giờ 30 phút = 1 giờ

Độ dài quãng đường AB là:

40 x 1 = 40 (km)

Thời gian ca nô ngược dòng từ B về A là:

40 : 30 = 4/3 (giờ) = 1 giờ 20 phút

Ca nô về đến bến A lúc:

8 giờ 30 phút + 1 giờ 20 phút = 9 giờ 50 phút

Đáp số: 9 giờ 50 phút.

II. Bài tập tự luyện Toán chuyển động lớp 5

Bài 1: Một thuyền đi xuôi dòng từ A đến B mất 32 phút, ngược dòng từ B về A hết 48 phút. Hỏi một cụm bèo trôi từ A đến B mất thời gian bao lâu? Biết vận tốc cụm bèo chính là vận tốc của dòng nước.

Bài 2: Một ca nô đi bến A cách bến B với vận tốc xuôi dòng 40 km/giờ, lúc từ B về A ca nô đi với vận tốc ngược dòng 30km/giờ. Tính vận tốc của dòng nước và vận tốc của ca nô khi dòng nước đứng yên ?

Bài 3: Một ca nô xuôi 1 khúc sông hết 3 giờ và ngược khúc sông đó hết 5 giờ.Biết vận tốc dòng nước là 3km/giờ.Tính độ dài khúc sông đó ?

Bài 4: Một chiếc thuyền đi ngược dòng từ bến A đến bến B rồi trở về A . Thời gian đi ngược dòng hết 4 giờ và đi xuôi dòng hết 3 giờ . Hỏi một cụm bèo trôi từ B đến A hết bao nhiêu thời gian ? Biết vận tốc cụm bèo chính là vận tốc của dòng nước?

Bài 5: Một ca nô đi xuôi dòng từ địa điểm A đến địa điểm B hết 1 giờ 45 phút và ngược dòng từ B về A hết 2 giờ. Biết vận tốc dòng nước là 3km/giờ. Hỏi vận tốc riêng của ca nô bằng bao nhiêu km/giờ?

—————