Chiếc vòng cầu hôn của người Ê đê

Nghi lễ trao vòng cầu hôn

Theo phong tục mẫu hệ Ê đê, việc trao vòng cầu hôn được thực hiện trong nghi lễ hỏi chồng. Cô gái cùng ông mối và người anh, em trai của mẹ cô gái, mang theo một lễ hỏi gồm một ché rượu, một vòng đồng để cúng thần, tới nhà trai. Nếu người con trai không cùng trong buôn thì người con gái còn phải mang thêm một gói cơm nếp.

Cô gái và chàng trai cùng chạm tay vào chiếc vòng đồng, ông cậu cầu cúng Giàng. Họ coi đó như lời giao ước hôn thú, có sự chứng giám của thần linh, có sự công nhận của cộng đồng và sự thống nhất của cặp uyên ương. Từ sau lễ trao vòng, hai gia đình đã chính thức kết mối thông gia. Mỗi bên gia đình cử ra một người đỡ đầu của gia đình mình, còn gọi là Miết Ava. Từ đây, Miết Ava không chỉ thay mặt gia đình, giúp đôi trẻ trong mọi nghi lễ để thành vợ thành chồng mà trong suốt cuộc đời còn lại sau này, ông luôn đóng vai trò như cha mẹ, khuyên răn chú rể, cô dâu và hòa giải mọi bất đồng giữa hai gia đình. Sau lễ trao vòng, nhà trai cũng trao cho bên nhà gái chiếc vòng để làm tin cho việc đính ước. Sau đó, nhà trai tổ chức bữa cơm rượu mời bên nhà gái.

Nghi lễ trao vòng đồng trong đám cưới của người Ê đê

Khi chiếc vòng được đeo vào tay của hai người thì chàng trai, cô gái chính thức trở thành vợ chồng, phải ở bên nhau trọn đời. Sau khi kết hôn, nếu một trong hai không còn muốn sống với nhau nữa thì phải trả vòng lại và phạt đền cho bên còn lại gấp đôi hoặc gấp ba lần sính lễ được trao trong ngày cưới.

Giữ gìn và phát huy nét đẹp văn hóa

Vòng đồng là vật được đồng bào Ê đê tin tưởng trao cho nhau trong những dịp lễ trọng như hứa hôn, kết hôn, kết nghĩa…, đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt, tâm linh của đồng bào Ê đê. Ngày nay, cuộc sống ngày càng phát triển, chiếc vòng đồng của người Ê đê và những nghi lễ, phong tục gắn liền, là vật thiêng liêng, thể hiện nét văn hóa tốt đẹp và độc đáo. Chính vì những ý nghĩa tốt đẹp ấy nên đồng bào Ê đê xem chiếc vòng đồng là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mình và được gìn giữ, lưu truyền từ đời này sang đời khác.

Nguyễn Hồng (g/t)